Polish 
German 
Czas pracy kierowców zawodowych jest ściśle regulowany przez przepisy europejskie i krajowe, mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa na drogach oraz zdrowia i bezpieczeństwa samych kierowców. W 2024 roku obowiązują przepisy zawarte w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady nr 561/2006 oraz w Ustawie o czasie pracy kierowców. Przepisy te dotyczą kierowców pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony oraz kierowców autobusów.
Spis treści:
Jakie czynności wliczają się do czasu pracy kierowcy?
Czas pracy kierowcy nie ogranicza się jedynie do prowadzenia pojazdu. Wliczają się w niego również:
Dodatkowo, czas pracy obejmuje także 15 minut z przerwy, jeśli czas pracy przekracza 6 godzin w danym dniu.
Rozkład czasu pracy kierowcy
Czas pracy kierowcy zależy od stosunku pracy i systemu czasu pracy. Najpopularniejszym systemem jest równoważny system czasu pracy, który pozwala na wydłużenie dobowego czasu pracy do 12 godzin, rekompensowanego skróconym czasem pracy w innych dniach lub dniami wolnymi.
Tygodniowy czas pracy kierowcy ciężarówki i autobusu
Tygodniowy czas pracy kierowcy nie może przekroczyć 60 godzin. Jednak średni czas pracy w okresie rozliczeniowym nie może przekraczać 48 godzin tygodniowo, z uwzględnieniem godzin nadliczbowych.
Dzienny czas jazdy
Kierowca może prowadzić pojazd maksymalnie przez 9 godzin dziennie, z możliwością przedłużenia do 10 godzin dwa razy w tygodniu. Dzienny czas jazdy to czas pomiędzy dwoma kolejnymi okresami odpoczynku dziennego.
Przerwy w pracy
Kierowca musi zrobić przerwę trwającą co najmniej 45 minut po 4,5 godzinach jazdy. Przerwa ta może być podzielona na dwie części: pierwsza trwa co najmniej 15 minut, a druga co najmniej 30 minut. Jeśli kierowca pracuje dłużej niż 6 godzin, musi zrobić przerwę wynoszącą co najmniej 30 minut.
Dobowy odpoczynek
Kierowca musi odpoczywać co najmniej 11 kolejnych godzin w ciągu doby. Odpoczynek ten może być skrócony do 9 godzin nie częściej niż trzy razy pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami odpoczynku. Dobowy odpoczynek może być także podzielony na dwie części: pierwsza trwa co najmniej 3 godziny, a druga co najmniej 9 godzin.
Tygodniowy odpoczynek
Kierowcy przysługuje regularny tygodniowy odpoczynek trwający co najmniej 45 godzin. Może on zostać skrócony do minimum 24 godzin, ale każdy skrócony odpoczynek musi zostać zrekompensowany odpowiednio dłuższym odpoczynkiem w ciągu trzech tygodni.
Praca w porze nocnej
Pora nocna dla kierowcy to cztery wybrane godziny pomiędzy 00:00 a 07:00. Jeśli kierowca pracuje w porze nocnej, jego maksymalny czas pracy wynosi 10 godzin między dwoma odpoczynkami dobowymi. Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia.
Kontrola czasu pracy kierowców
Czas pracy kierowców jest regularnie kontrolowany przez służby, takie jak Inspekcja Transportu Drogowego, policję, Straż Graniczną oraz Państwową Inspekcję Pracy. Kontrole odbywają się na drogach oraz w siedzibach firm transportowych.
Najczęściej zadawane pytania
1. Jakie są konsekwencje przekroczenia czasu pracy? Kierowcy grożą mandaty i kary finansowe, a w przypadku poważnych naruszeń – utrata licencji transportowej.
2. Czy kierowca może odbywać odpoczynek w pojeździe? Tak, ale tylko jeśli pojazd jest wyposażony w miejsce do spania i nie jest to regularny odpoczynek tygodniowy, który musi być odbywany poza pojazdem.
3. Czy przerwy można łączyć z odpoczynkiem? Tak, przerwy mogą być łączone z odpoczynkiem, pod warunkiem że spełniają wymagania dotyczące minimalnych okresów odpoczynku.
4. Jakie pojazdy nie podlegają przepisom o czasie pracy? Przepisy nie dotyczą m.in. pojazdów medycznych, wojskowych, specjalistycznych oraz pojazdów wykonujących przewozy na trasach do 50 km.
5. Jakie są najnowsze zmiany w przepisach dotyczących czasu pracy kierowców? W 2024 roku wprowadzono możliwość wydłużenia doby pracy kierowcy z 24 na 25 godzin oraz nowy podział przerw w jeździe ciągłej.
Podsumowanie
Przepisy dotyczące czasu pracy kierowców zawodowych mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa na drogach oraz zdrowia i bezpieczeństwa samych kierowców. W 2024 roku obowiązują ścisłe regulacje dotyczące czasu pracy, odpoczynków i przerw, które muszą być przestrzegane przez wszystkich kierowców wykonujących przewozy pojazdami o masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony oraz kierowców autobusów. Znajomość i przestrzeganie tych przepisów jest kluczowe dla bezpiecznej i efektywnej pracy w transporcie drogowym.